Urzędowa nazwa niemiecka ustaliła się na Sommerfeld, jednak najstarszą prawdopodobnie nazwą grodu nad Lubszą jest Żemrje. Inne nazwy to Zemsz lub Zemno.
Wcześniejsze urzędowe nazwy niemieckie były do tego etymologicznie zbliżone i tak z roku 1253 pochodzi wzmianka o Zommerfeld, z 1294 roku o Summirveld, z 1321 roku o Somervelde, z 1357 roku Sumerfelt oraz z 1370 roku Somirvelt. Znaleziska świadczą, że obszar, na którym znajduje się miasto, był zamieszkały już przed naszą erą.
W 1877 roku został znaleziony w Lubsku skarb z okresu halsztackiego, pochodzący z lat 750 – 400 p.n.e. Mőller pisze we wstępie do swej kroniki, że było ono głównie zamieszkałe przez pogan posługujących się pewnym językiem słowiańskim, który współcześnie autorowi używany był na przedmieściach miejscowości Schőnfeld i Hinkowo. Znaleziono również urny z prochami spalonych ciał.
Wczesnośredniowieczne osadnictwo w rejonie Lubska rozwijało się w obrębie drobnej grupy plemiennej dolnołużyckiej, notowanej w źródłach pod nazwą Nice.
Lubsko należało do Śląska w stosunkowo krótkich okresach, np. w czasie walk Bolesława Chrobrego z Niemcami, czy w okresie panowania na terenie Dolnych Łużyc Henryka Brodatego.
Genezę Lubska upatrywać należy w powstaniu lokalnego punktu wymiany typu targowego, który rozwijał się w miejscu dzisiejszego zamku, położonego na krawędzi wzgórza miejskiego.
Drugim etapem w rozwoju Lubska było otrzymanie praw zachodnioeuropejskich i wytworzenie się miasta jako odrębnej jednostki. Margrabia Miśni Henryk Dostojny wystawił w 1283 roku przywilej, gdzie uregulował sprawy ekonomiczne i prawne Lubska. Proces tworzenia miasta na bazie prawa magdeburskiego zakończył się w roku 1283.
Gospodarka miejska w okresie średniowiecza oparta była głównie na produkcji rzemieślniczej.
Szczególnie podkreślić należy wyrób sukna i płótna, a także szewstwo, garncarstwo oraz piwowarstwo. W samym mieście rolnictwo odgrywało małą rolę.
Dzieje polityczne miasta wiążą się kolejno z władzą margrabiego Miśni i przejściowo Bolka Świdnickiego (1364 – 1368), a następnie z rządami cesarza i królów czeskich z rodu Luksemburgów, ostatecznie z dziejami Brandenburgii, a w konsekwencji z władzą Niemiec trwającą do końca II wojny światowej.
Samo miasto znajdowało się od roku 1411 do roku 1808 w rękach właścicieli prywatnych. Mieszkańcami Lubska i okolic byli głównie Łużyczanie. Przetrwali oni do XVIII wieku, a następnie zamieszkiwali jeszcze okoliczne wsie.
Działania wojenne w 1945 roku szczęśliwie ominęły miasto. Zniszczeniu uległy jedynie nieliczne zabudowania, zachował się więc jego historyczny układ.
Kalendarium Lubska do roku 1981
1253 - pierwsza wzmianka źródłowa o Lubsku jako grodzie
1283 - 20 września Margrabia Miśni Henryk Dostojny nadaje dla Lubska miejskie prawa magdeburskie i szereg przywilejów
1343 - Margrabia Ludwik Starszy zwalnia Lubsko od opłat celnych na terytorium Marchii Wschodniej
1350 - 5 października miasto otrzymuje na własność młyn wodny na Lubicy od Margrabiego Ludwika Starszego
1370 - 3 maja miasto zakupuje od braci Leselom przyległe do niego wsie Dubrawa (obecnie ulica Gdańska) i Hinków (obecnie ulica Przemysłowa)
1401 - 27 maja pierwsza źródłowa wzmianka o szpitalu pod wezwaniem Świętego Ducha (znajdował się na terenie obecnego pawilonu handlowego przy ulicy Reja)
1411 - 22 grudnia król Czech Wacław nadaje miastu przywilej bicia własnej monety (halerzy)
1422 - 16 marca właściciele winnic w Lubsku otrzymują od cesarza Zygmunta przywilej sadzenia według praw magdeburskich, jest to pierwsza wzmianka o uprawie winorośli
1423 - pierwsza wzmianka o nauczycielu w Lubsku
1429 - najazd husytów na miasto
1457 - urodził się Jan Rak
1482 - w wyniku wojny o sukcesję głogowską miasto przechodzi do Brandenburgii
1496 - olbrzymi pożar miasta, ocalała niewielka ilość budynków, m.in. spłonął kościół i ratusz
1504 - nastąpiła sprzedaż odpustów przed spalonym kościołem parafialnym
1517 - odbudowany po pożarze kościół pw. Najświętszej Marii Panny został wyświęcony
1527 - epidemia pochłonęła 1100 mieszkańców
1538 - urzędowo została wprowadzona religia ewangelicka
1543 - 14 sierpnia miasto przechodzi na własność rodziny Packów
1575 - we Wrocławiu zmarł Andreas Noskowitz, urodzony w Lubsku, absolwent gimnazjum humanistycznego w Lubsku, ufundował bibliotekę dla parafii lubskiej pw. NMP
1582 - wybudowano ratusz według projektu włoskiego architekta Antonio Alberi z Urbino
1597 - 18 kwietnia wielki pożar miasta pochłania 2/3 budynków mieszkalnych
1612 - wybuch epidemii, zmarło 1500 osób
1626 - 12 kwietnia nastąpił pierwszy kwaterunek wojsk w wojnie 30-letniej
1759 - 1-2 sierpnia w mieście przebywał król pruski Fryderyk II
1761 - 27 grudnia wyświęcono nowo wybudowany kościół pod wezwaniem Św. Mikołaja tzw. „Słowiański Kościół”
1781 - wyświęcono odbudowaną kaplicę pw. Św. Jadwigi
1813 - od 6 do 8 lutego kwaterowali w mieście ułani polscy pod dowództwem majora księcia Radziwiłła
1834 - utworzono Sąd Rejonowy z siedzibą w Ratuszu
1840 - z okazji „1000-lecia Lubska” miasto odwiedził król pruski Fryderyk Wilhelm IV
1842 - oddano do użytku budynek szkoły podstawowej, byłej szkoły ćwiczeń, obecnie Zespół Szkół Ogólnokształcących i Ekonomicznych
- wybudowano szpital miejski przy obecnej ulicy Poznańskiej
- rozebrano mury miejskie, poza fragmentem przy obecnej ulicy Kanałowej
1845 – w mieście otwarto drukarnię
1846 – 1 września przez miasto przejechał pierwszy pociąg linii Wrocław-Berlin
- ukazał się pierwszy numer tygodnika „Sommerfelder Wochenblatt” (Lubski Tygodnik), w zastępstwie dziennika. Pismo wychodziło 100 lat
1847 – otwarto ekspedycję pocztową z dwoma pracownikami
1851 – rozpoczęto eksportować do Ameryki wyroby przemysłu włókienniczego
1852 – uruchomiono stolarnię parową (August Kuhn) przy obecnej ulicy Lubelskiej, budynki nie zachowały się
1853 – rozpoczęto eksportować wyroby przemysłu włókienniczego do Anglii, Włoch, Szwajcarii, Niderlandów
1857 – uruchomiono gazownię miejską
1865 – uruchomiono pierwszą fabrykę maszyn i odlewni żeliwa
1869 – 7 sierpnia otwarto Oddział Banku Pruskiego
1872 – oddano do użytku budynek Szkoły Podstawowej nr 2
1873 – uruchomiono fabrykę maszyn i odlewni mwtali (Paul Koch) przy obecnej ulicy Emilii Plater
1874 – uruchomiono fabrykę pieców i wyrobów ceramicznych (Roll Ktreutz) przy obecnej ulicy Kolejowej
1875 – otwarto linię kolejową Lubsko-Bieniów-Żagań
1876 – uruchomiono fabrykę włókienniczą (Carl Henschke) przy obecnej ulicy Przemysłowej
1884 – uruchomiono fabrykę włókienniczą (Max Niemer)
1893 – 1 lutego uruchomiono rzeźnię miejską przy obecnej ulicy Przemysłowej
1896 – założono Akcyjne Towarzystwo Łużyckiej Kolei Żelaznej z siedzibą w Lubsku. Wybudowało trzy trasy kolejowe o łącznej długości 74,1 km
1897 – oddano do użytku prywatną linię kolejową do Tuplic
1898 – przedłużono linię kolejową do Łęknicy i Weisswasser
1899-1904 – miasto otrzymuje połączenie kolejowe z Zieloną Górą przez Bieniów
1900 – oddano do użytku budynek szkoły żeńskiej (obecnie gimnazjum)
1909 – wyświęcono nowowybudowany kościół katolicki przy obecnej ulicy XX-lecia
1914 – 1 maja otwarto linię kolejową Lubsko-Krosno Odrzańskie
1920 – powstaje Związek Przyjaciół Regionu, inicjator muzeum w Lubsku
1929 – 27 kwietnia otwarto Muzeum Miejskie w wieży Bramy Żarskiej
1945 – 15 lutego miasto zostaje wyzwolone przez wojska Armii Radzieckiej
- 3 czerwca wojenny komendant miasta przekazuje władzę w ręce Polaków
- 31 lipca sporządzono pierwszy akt urodzenia się w Lubsku Wandy Matuszak
- 8 września w Urzędzie Stanu Cywilnego zawarto pierwszy ślub pomiędzy Edwardem Łęckim a Eugenią Pachniewską
- 11 października odbyło się pierwsze posiedzenie Tymczasowej Miejskiej Rady Narodowej, organu doradczego Zarządu Miejskiego
- 18 października jednostka radziecka przekazała Zarządowi Miejskiemu młyn wodny przy obecnej ulicy Krakowskie Przedmieście
- 23 października Państwo przejmuje zakłady włókiennicze. Jest to początek „Luweny”
- w sierpniu powstają pierwsze komórki Polskiej Partii Robotniczej i Polskiej Partii Socjalistycznej
1946 – 18 lutego otwarto gimnazjum
- 1 marca powołano Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej pod nazwą: Przedsiębiorstwo Użyteczności Publicznej
- utworzono Ligę Kobiet i Ochotniczą Straż Pożarną
- przy ulicy Wojska Polskiego otwarto przedszkole nr 1
- we wrześniu powstały kluby sportowe „Zemszowianka” i „Kolejarz”
1947 – w mieście powstało Stronnictwo Demokratyczne
- 1 maja rozpoczęło działalność kino „Patria”
- uruchomiono gazownię
1948 - 30 marca powołano Spółdzielczy Bank Polski
- powstały kluby sportowe „Budowlani” i „Włókniarz”
1949 – otwarto Szkołę Podstawową dla Pracujących
- działalność rozpoczęła Miejska Biblioteka Publiczna
- uruchomiono Lubskie Zakłady Ceramiki Budowlanej
1951 – odbyła się pierwsza matura w gimnazjum lubskim.
Do egzaminu przystąpiło 25 uczniów.
1952 – miejska Rada Narodowa podjęła uchwałę o wystąpienie z wnioskiem o utworzenie Oddziału Narodowego Banku w Lubsku (uchwałę podjęto 31 marca)
1952-1953 – uruchomiono przedszkole Lubskich Zakładów Ceramiki Budowlanej
1953-1954 – powstało Pedagogiczne Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki jako filia Liceum Ogólnokształcącego w Lubsku
1954 – Lubsko staje się siedzibą władz powiatowych
- otwarto Liceum Pedagogiczne
1954-1955 – Pedagogiczne Liceum ogólnokształcące przestaje być filią i przyjmuje nazwę Państwowe Liceum Pedagogiczne
1955 – powstaje przedszkole Lubskich Zakładów Przemysłu Włókienniczego
- Miejską bibliotekę Publiczną przemianowano na Powiatową i Miejską Bibliotekę Publiczną
- 30 kwietnia ukazał się pierwszy numer miesięcznika „Wiadomości Lubska”, organu Powiatowego Komitetu Frontu Narodowego. Wychodził przez dwa lata
- otwarto obecną Szkołę Podstawową Nr 1
1957 – 12 marca powołano do życia Związek Bojowników o Wolność i Demokrację
1958 – 21 kwietnia uruchomiono Oddział Narodowego Banku Polskiego
1959 – otwarto szkołę specjalną
- 1 września odsłonięto Pomnik Żołnierza Polskiego na cmentarzu komunalnym
1961 – powstaje Zasadnicza Szkoła Włókiennicza
- utworzono Oddział Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego
- sposobienia Rolniczego w budynku przy ulicy Niepodległości.
Jej organizatorem i pierwszym kierownikiem był Jan Witkowski
1964 – 1 stycznia utworzono Przedsiębiorstwo Budownictwa Rolniczego
- 9 maja otwarto Lubski Dom Kultury
1965 – 15 lutego otwarto Żłobek Miejski przy ul. XX-lecia 28
- Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna uzyskuje I miejsce w kraju w ramach współzawodnictwa bibliotek publicznych
- Otwarto Międzyzakładowy Dom Kultury „Ceramik”
- utworzono Liceum Ekonomiczne
1966 – utworzono Technikum Mechaniczne
- 17 maja powstała Powiatowa Spółdzielnia Mieszkaniowa
- 25 września otwarto Szkołę Podstawową Nr 3 im. Adama Mickiewicza przy ul. Moniuszki 6
1967 – uruchomiono fabrykę obuwia „Carina”
1968 – utworzono Państwowy Zakład Wychowawczy
- Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna otrzymuje nową siedzibę
1969 – 1 lipca utworzono Zasadniczą Szkołę Rolniczą
- powstała Zasadnicza Szkoła Budowlana jako filia Zasadniczej Szkoły Budowlanej w Żarach
- na bazie Liceum Pedagogicznego powstało Liceum Ekonomiczne z klasą Technikum Mechanicznego
1970 – jest to ostatni rok pracy Liceum Pedagogicznego
1972 – Technikum Mechaniczne zostaje przeniesione do Głogowa
1975 – utworzono Zespół szkół Ogólnokształcących i Zawodowych
1977-1979 - w Domu Kultury odbywał się przegląd amatorskiego ruchu muzycznego województwa zielonogórskiego pod nazwą „Młodzieżowa Estrada – Lubsko”
1979 – piłkarze klubu sportowego „Budowlani” awansowali do klasy międzywojewódzkiej
- Lubsko zalmuje III miejsce w konkursie o tytuł „Gmina – Mistrz Gospodarności”
- oddano do użytku „Pałac Ślubów”
- wybudowano basen kąpielowy przy ulicy Słowackiego
- przy ulicy Korczaka oddano do użytku ośrodek sportu, rekreacji i wypoczynku
- następuje połączenie klubów sportowych „Budowlani” i „Olimpia”
1980 – uruchomiono ZPPC „Magnolia”
1981 – przy ulicy Baśniowej oddano do użytku przedszkole (typu ciechanowskiego) na 120 miejsc
